T.C.
ANKARA
2. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/1226
KARAR NO : 2021/2130
DAVACI :
VEKİLİ : AV. CANAN CEYRAN BEKTAŞOĞLU,
Simon Bolivar Cad. No:21/2 Çankaya/ANKARA
DAVALILAR :
VEKİLİ :
DAVANIN ÖZETİ : … yabancı uyruklu uzman misafir sanatçı statüsünde koro şefi olarak sözleşmeli görev yaptıktan sonra 30.06.2016 tarihinde sözleşmesinin yenilenmemesi üzerine görevden ayrılan davacı tarafından, çalıştığı 01.02.2012 - 30.06.2016 tarihleri arasındaki sürelere isabet eden iş sonu tazminatının ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin …… Hukuk Müşavirliğinin 11.06.2021 tarih ve E-26165633-900-36447 sayılı işleminin; hukuka aykırı olduğu, sözleşmesi sona erdirildikten sonra kendisine iş sonu tazminatı ödenmediği, 01.02.2012 tarihinden iş akdinin sona erdirildiği tarihe kadar tam zamanlı olarak ve aralıksız olarak çalıştığı ileri sürülerek iptali ile iş sonu tazminatının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
…. (DAVALI TARAF)
SAVUNMASININ ÖZETİ : Usul yönünden hasım konumundan çıkarılmaları gerektiği, davanın süresinde açılmadığı, esas yönünden ise; davacı ile yapılan sözleşme hükümlerinde iş sonu tazminatı ödeneceğine dair her hangi bir kayıt yer almadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
…. (DAVALI TARAF)
SAVUNMASININ ÖZETİ : Usul yönünden davanın süresinde açılmadığı, esas yönünden ise; davacının sözleşmesinin "yenilenmesi uygun görülmediği" nedeniyle son verilmiş olduğundan iş sonu tazminatına hak kazanmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 2. İdare Mahkemesince, davalı idarelerin usule ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek, dava dosyası incelenmek suretiyle işin gereği görüşüldü:
Dava; … yabancı uyruklu uzman misafir sanatçı statüsünde koro şefi olarak sözleşmeli görev yaptıktan sonra 30.06.2016 tarihinde sözleşmesinin yenilenmemesi üzerine görevden ayrılan davacı tarafından, çalıştığı 01.02.2012 - 30.06.2016 tarihleri arasındaki sürelere isabet eden iş sonu tazminatının ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … Hukuk Müşavirliğinin 11.06.2021 tarih ve E-26165633-900-36447 sayılı işleminin iptali ile iş sonu tazminatının yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
657 sayılı devlet Memurları Kanunu'nun Ek Geçici 16. maddesinde; "Teknik bünyeye dahil olmayan ve haklarında Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanması gerekenler hariç, bu Kanunun Ek Geçici 12, l3 ve 14 üncü maddeleri kapsamına dahil personel ile Kültür ve Turizm Bakanlığının sanatla ilgili merkez ve taşra birimlerine bağlı olarak çalışan orkestra, koro ve topluluk sanatçıları, sanatkarları ve sanatçı öğretmenleri ile Devlet sanatçıları söz konusu maddelerin mali hükümlerine bağlı kalınmaksızın sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler.
Sanatçı sıfatını kazananlardan yönetici kadrolara atananlar da, bu kadrolar karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılabilirler.
Yukarıdaki fıkralara göre sözleşmeli olarak çalıştırılacakların sözleşme esasları, bunlara ödenebilecek ücretin üst sınırları ve sağlanacak sosyal yardımlar ile diğer mali haklar; Cumhurbaşkanınca kararlaştırılır.
Bu şekilde sözleşme ile çalıştırılanlar, kesenekleri kendilerince ve kesenek karşılıkları da kurumlarınca karşılanmak üzere, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler. Sanatçı, Sanatkar, Sanatçı Öğretmenler ile Devlet sanatçılarının emeklilik kesenekleri bu Kanuna ekli (I) sayılı Ek gösterge cetvelinde kadroları teknik hizmetler sınıfında yer alan mühendisler için öngörülen ek göstergeler esas alınır. Ancak yönetici kadrolar karşılık gösterilerek sözleşme ile çalıştırılanların emeklilik kesenekleri bu kadrolar için saptanmış bulunan ek göstergelerden düşük olamaz." hükmüne yer verilmiştir.
1309 sayılı Devlet Opera ve Balesi Personeli Hakkında Kanun'un mülga 6. maddesinde, Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerinde yerli ve yabancı misafir sanatkarların geçici süreli sözleşme ile müdür tarafından görevlendirileceği ve sözleşmeli personelin sözleşmelerinin yenilenmesinin de yapılışındaki usule tabi olduğu hükme bağlandığı halde, bu şekilde istihdam edilen personele kıdem tazminatı, emekli ikramiyesi veya iş sonu tazminatının ödenip ödenmeyeceği hususunda bir düzenlemeye yer verilmemiştir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin, 25.06.2009 tarihli 5917 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile eklenen ve 01.01.2010 tarihinde yürürlüğe giren Ek 7. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında; "190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde belirtilen kamu idare, kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuatı uyarınca kadro karşılıksız, 657 sayılı Kanunun ek geçici 16'ncı maddesi ile yükseköğretim mevzuatı uyarınca sözleşme ile çalıştırılacak personelin belirlenmesine ilişkin herhangi bir işlem yapılmadan önce Maliye Bakanlığından izin alınması şarttır. Bu idare, kurum ve kuruluşlarda mali yılla sınırlı olmak üzere sözleşmeyle çalıştırılacak personel pozisyonlarına ilişkin birim, unvan, nitelik, sayı ve/veya isim, ücret ile sözleşme örneği; kadro karşılığı çalıştırılan sözleşmeli personel için sadece sözleşme örneği Maliye Bakanlığının vizesine tabidir. Söz konusu vize işlemlerine ilişkin iptal ve değişiklikler de aynı usule tabidir.
Özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla birinci fıkra kapsamında sözleşmeyle çalıştırılan personel hakkında 6/6/1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uygulanır." kuralına yer verilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesi kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında kadro karşılıksız olarak sözleşme ile çalıştırılan personel hakkında, özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, 06.06.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulanacağı ifade edilmiştir.
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesinde; "Bu Kanun Hükmünde Kararname,
a) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler ve (IV) sayılı cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan, fonlar ve kefalet sandıkları ...
c) Özel kanunla kurulan kuruluş ve teşekküller ve hizmetlerini genel bütçenin transfer tertiplerinden aldıkları ödeneklerle yürüten kamu kurum ve kuruluşları hakkında uygulanır." hükmüne yer verilmiş ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler arasında Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğüne de yer verilmiştir.
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 7. maddesinin ikinci fıkrasında atıfta bulunulan ve 06.06.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 09.02.1979 tarihli ve 7/17150 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 7. maddesinde sözleşmeli personel statüsünde çalışan yabancı uyruklu personele ödenecek iş sonu tazminatının ödenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş olup, yabancı uyruklu personel dışındaki sözleşmeli personelle ilgili iş sonu tazminatına yer verilmemiş olması nedeniyle, söz konusu Kararın 7. maddesinin birinci fıkrasının Danıştay Onbirinci Dairesinin 25.10.2001 tarihli ve E:2001/365 K:2001/2335 sayılı kararıyla iptal edilmesinden sonra, belirtilen maddenin 2005/9245 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2. maddesi ile değiştirilmiş, yapılan bu değişiklik ile Türk ve yabancı uyruklu sözleşmeli personele ödenecek iş sonu tazminatının ödenme şartları ve hesaplama yöntemi yeniden düzenlemiş, akabinde 2006/10557 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla da anılan 7. maddede kısmi değişiklikler yapılmıştır.
Adı geçen Esasların 2005/9245 ve 2006/10557 sayılı Bakanlar Kurulu Kararlarıyla değiştirilen 7. maddesinde; "Kamu kurum ve kuruluşlarının yurt dışı teşkilatlarında sözleşmeli olarak çalıştırılan yabancı uyruklu personel ile haftalık çalışma saati süresi 40 (kırk) saatin altında bulunan personel (Milli Eğitim Bakanlığında norm kadro sonucu ortaya çıkan öğretmen ihtiyacının kadrolu öğretmen istihdamıyla kapatılamaması hallerinde sözleşme ile çalıştırılacak öğretmenlerde 40 saat şartı aranmaz) hariç olmak üzere, kurumunda fiilen, askerlik ve doğum dışında kesintisiz en az 2 hizmet yılını tamamlayanlardan; ...
b)Hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi,
c)İstihdamına ilişkin mevzuatında yer alan hükümler uyarınca ilgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi, ...
hallerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere, görev yapmakta olduğu pozisyon unvanı itibariyle, Devlet Memurları Kanununa göre girebilecekleri hizmet sınıfındaki aynı veya benzeri kadro unvanı esas alınarak hizmet yılı ve öğrenim durumu aynı olan emsali personele 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesi tutarını geçmemek üzere, çalışılan her tam hizmet yılı için ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı aylık brüt ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de, tam yıl için hesaplanan miktardan o süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır.
Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı, ikramiye ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatı ödemesinde dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez. Ölüm halinde, yukarıdaki fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına ödenir. ...
Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle kurum tarafından, sözleşme esasları dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi hallerinde, iş sonu tazminatı ödenmez. ..." düzenlenmesine yer verilmiştir.
Yukarıda metnine yer verilen kuralların birlikte değerlendirilmesinden, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 7. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 2. maddesi kapsamında yer alan kamu kurum ve kuruluşlarında kadro karşılıksız olarak sözleşme ile çalıştırılan personel hakkında, özel kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, 06.06.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulanacağı, davacının sözleşmesinin yenilenmemesi suretiyle görevinden ayrıldığı tarihte yürürlükte bulunan Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 09.02.1979 tarihli ve 7/17150 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 7. maddesinde de sözleşmeli personele iş sonu tazminatı ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının 01.02.2012-30.06.2016 tarihleri arasında 1309 sayılı Kanun'un mülga 6. maddesinin (c) bendi kapsamında sözleşmeli personel statüsünde görev yaptığı, sözleşmeli koro şefi olarak görev yapmakta iken 30.06.2016 tarihinde bitecek sözleşmesinin 31.12.2016 tarihine kadar uzatılması talebi uygun görülmemesi üzerine davacının bu görevinden ayrıldığı, davacı tarafından 16.04.2021 tarihli dilekçe ile çalıştığı sürelere isabet eden iş sonu (kıdem) tazminatının ödenmesi talebiyle davalı idareye başvuruda bulunulduğu, anılan başvurunun reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, Mahkememizin 26.10.2021 tarihli ara kararıyla davalı idarelerden, davacının sözleşmesinin yenilenmesinin neden uygun görülmediği sorularak, bu hususa ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine karar verildiği, ara karara cevaben gönderilen bilgi ve belgelerden; davacının hizmetine ihtiyaç duyulmadığından bahisle sözleşmesinin yenilenmediği görülmüştür.
Bu durumda, 06.06.1978 tarihli ve 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 2005/9245 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 7. maddesinde, iş sonu tazminatı ödenebilecek haller arasında, uyuşmazlık konusu olayda olduğu gibi ''hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin yenilenmemesi" halinin de iş sonu tazminatı ödenebilecek haller arasında sayıldığı anlaşıldığından, davacının durumunun anılan madde çerçevesinde değerlendirilip söz konusu Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen usullere göre davacıya iş sonu tazminatı ödenmesi gerekirken, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacının iş sonu tazminatının, davalı idarelerin hukuka aykırı işleminden dolayı Anayasa'nın 125. maddesi hükmü uyarınca idarece tazmini gerektiği, faiz başlangıcına ilişkin olarak ise, yargı kararlarıyla içtihat haline geldiği üzere, idarelerin faiz ödemesinden sorumlu tutulabilmesi için ilgili tarafından idarelerin temerrüde düşürülmesi gerekeceği, bunun da ilgili tarafından idareye yapılmış bir başvuru var ise, bu başvuru tarihinden, yok ise dava tarihinden itibaren faizin ödenmesi gerekeceği şeklinde yerleşmiş olduğu, somut olayda iş sonu tazminatının ödenmesi istemiyle yapılan başvuru üzerine dava açıldığından, davacının yoksun kaldığı maddi kayıpların idareye başvuru tarihinden (16.04.2021) itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idareler tarafından davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, iş sonu tazminatının idareye başvuru tarihinden (16.04.2021) itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, aşağıda dökümü yapılan 202,10-TL yargılama gideri ile kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 2.040,00-TL vekalet ücretinin davalı idarelerden eşit oranda alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere, 18/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.